نگاه من

اندیشه -هنر۰ ادبیات

نگاه من

اندیشه -هنر۰ ادبیات

بررسی فیلم آن زن (Her 2013 ) ساخته ی اسپایک جونز


آی عشق

چهره ی سرخ ات پیدا نیست...

 

فیلم آن زن (Her 2013 ) شاید از کم شمارترین فیلم های 2013 باشد که ارزش دیدن دارد.به لحاظ موضوع ، و بازی ها و کارگردانی و تا اینجا در فستیوال ها و همایش های سینمایی معتبر جهان 50بار نامزد شده و 42 جایزه گرفته است .همچنین 5نامزدی برای دریافت جایزه های آکادمی اسکار را به دست آورده که یکی از آنها  جایزه ی بهترین فیلم آکادمی می باشد.

البته اگر فیلم هایی  چون جاذبه "Gravity  ، حقه بازی آمریکایی" American Hustle"و...بگذارند.

  

کارگردانی:

  اسپایک جونز" Spike Jonze" ،

  از این کارگردان پیش تر فیلم های متفاوتی چون «جان مالکوویچ بودن Being John Malkovich (1999)» ، «اقتباس 2002Adaptation.» و«جایی که وحشی‌ها هستند Where the Wild Things Are (2009) » را دیده ایم .

کارگردانی آن زن (Her 2013 )با انتخاب زوایای دوربین ، نور، ضرب آهنگ درست همراه با بازیگردانی بازیگران آن را درگروه ده فیلم برتر سال 2013 میلادی قرار می دهد . البته نباید فراموش نمود که فیلم بر گفتار و رابطه ی کلامی استواراست و بنابر این در این فیلم به نسبت نماهای همراه با گفتار کمتر تصاویر دراماتیک و بدون صدا می بینیم .

اما اندک نماهای بی گفتار فیلم بسیار زیبا از کار درآمده اند ، سکوت، تاریک روشن اتاق ،تابش نور از پنجره یا آباژور بر چهره تئودور ، خاطره ها ... تنهایی ....

ما در این اثر با سوژه ای رو در روییم که در عین روماتیک و شاعرانه بودن چونان هشدار تهدیدی جریان منزوی تر شدن انسان و عجزش در ارتباط با دیگران سکون و آرامش ظاهری جهان را بر می آشوبد .

به راستی اگر روزگاری برسد که ماشین ها هوشمند به صورت خودکار بیندیشند، احساس نموده و بر اساس این اندیشگی و احساس کنش وواکنش نمایند چه آسیب هایی درانتظار جوامع انسانی خواهد بود؟

فیلم نامه :

آقای  اسپایک جونز" Spike Jonze"این بار افزون بر کارگردانی اثر فیلمنامه " Her"را نیز نوشته است که این نخستین تجربه فیلمنامه نویسی او می باشد ، همانگونه که در سطر های پیش اشاره شد  فیلم بیش از هر چیز بر گفتار و رابطه ی کلامی  استوار بوده فیلمنامه نویس همه ی تلاشش را برای شخصیت پردازی و داستان گویی از طریق دیالوگ نویسی به خرج داده است .

بنابر این  منطق داستان روایت را به این جا رسانده که شخصیت در فردیت و یکه بودنشان آنقدر تنها و ساکت اند که گویی مترصد ایجاد ارتباط و سخن گفتن اندحتا با صدای مشتاق یک زن که از پردازنده ی هوشمند یک سیستم عامل بیرون می آید!بنابر این گفتار در این فیلم نقش عمده دارد و نویسنده ی فیلم نامه همانند شخصیت فیلم که هنرش نوشتن عاشقانه های سفارشی ست ! داستان را بر پایه دیالوگ بنا می سازد.

در منطق روایی اثر با کاستی هایی رو به روست که هر چند آسیبی به ساختار وارد نمی آورد اما برای فیلمی چون "Her"قابل تامل است . به نظر می رسد داستان خطی  Her" آنقدربرای آقای کارگردان جذاب بوده که زیاد به عوامل فرعی آنطور که باید نپرداخته ، به عنوان مثال امی که عشق سابق تئودور بوده و اکنون متاهل است به چه سبب ناگهان از شوهرش جدا می شود .البته او در آسانسور برای این جدایی توضیحاتی می دهد اما کافی نیست و بسیار غیر منتظره می نماید ،چرا که نویسنده فیلمنامه باید او را برای نزدیک شدن به تئودور آزاد می کرد!منطق داستان می گوید که نشانه ها ی این جدایی می باید از سکانسی که او و شوهرش را در خانه شان نشان می داد آغاز می شد و در زمانی که خبر ان را به تئودور می داد کامل می شد اما این گونه نشد .نکته دیگر آن که اگر تئودوراین سیستم عامل را خریداری کرده چرا بدون اجازه ی او ترکش می کند!مگر گارانتی ندارد؟!

پیرنگ داستان :تنهایی

 

عاشقی کردن  با معشوق ناپیدا در فرهنگ شرق البته حکایت  تازه ای نیست ...در روزگار ما نیزبسیاری از کاربران دنیای مجازی در پشت نمایه (آواتار) هایی که گاه با چهره ی راستین و شناسه های اجتماعی شان فاصله دارد با هم معاشرت دارند.شاید این گونه رابطه ها به آنها که در پشت سیماچه ها پنهانند اعتماد به نفس و امنیت می دهد یا دست کم در قالب دیگری سرگرم شان می نماید. اما عاشقی با سیستم عامل خود دیگر نوبر است !

اسپایک جونزنخست برای نوشتن اثرش به سراغ خوانش آینده نگاری های هوش مصنوعی در دست بود رفت ، پژوهش هایی را  را  در مورد نقشه‌پردازی از مغز انسان و مهندسی  سیستم‌عامل‌ها خواند و دید  و رسید به مغاک دشوار انسانی :یعنی ناتوانی برقرار نمودن ارتباط که بین آدم ها دهان گشوده و هر دم بیشتر می گسترد و فضا را برای درک دیگر تنگ می سازد.

کاترین( رونی مارا )  همسر تئودور (یواکیم فینیکس )که از او گسسته و در آستانه جدایی با اوست هنگامی که در می یابداو با سیستم عاملش رابطه ای عاطفی برقرار کرده بر می آشوبدو می گوید:«وایسا ببینم! ببخشید .......تو با یه رایانه رابطه عاشقانه داری؟....خیلی برام غم انگیزه که تو نمی تونی از پس احساسات عاطفی واقعی بربیای، تئودور ...تو می خواستی یه زنی داشته باشی که درواقع مجبور نباشی با چیزهای واقعی سر و کار داشته باشی و خیلی خوشحالم که همچین کسی رو پیدا کردی !....   این عالیه !»

اما ای کاش  این فقط مشکل تئودور بود .او انسان به شدت تنها ،آسیب دیده و غمزده ای است که از راه نوشتن نامه های عاشقانه در یک نشریه الکترونیک امرار معاش می کند.و هنگامی پیام شرکت ارایه دهنده ی  سیستم عامل هوشمند را دریافت می کند برای رهایی از این تنهایی ،؛سیستم هوشمند را می خرد.

جالب است که شرکت  یاد شده بر اساس تقاضایی که در بازار وجود دارد این سیستم ها را عرضه می کند، به بیان دیگر صدها و هزاران  آدم تنها و غمزده و ناتوان از ایجاد ارتباط با همنوع هستند که فروش این محصول را تضمین می کنند .این موضوع در انتهای فیلم هنگامی که سامنتا (سیستم عامل تئودور) می گوید که همزمان با  او با 8,316 نفر دیگر ارتباط دارد !بیانگر ژرفای فاجعه ای است که در جوامع انسانی در حال رخ دادن است.

تئودور در خلال فیلم وقتی از پله های ایستگاه مترو بالا می آید و ناگهان بر می گردد و به انبوده آدمیانی که در حالات گونه گون گفت و شنید با گوشی های همراهشان هستند این موضوع را در می یابد.

در فیلم به این موضوع  چند باراشاره می شود : امی(امی آدامز)دوست خانوادگی تئودور می گوید:برای خودم حس خوبی دارم...  حتی یه دوست جدید هم پیدا کردم...  یه دوست جدید دارم و عجیبیش اینه که اون در واقع یه سیستم عامله که چارلز جا گذاشته اما اون... بی نظیره، می دونی، خیلی باهوشه چیزها رو سیاه و سفید نمی بینه همه چیز رو خاکستری می بینه و واقعاً کمک می کنه ...همه چیز رو بفهمم. و...ما واقعاً سریع باهم دوست شدیم می دونی اولش فکر می کردم همه اینا ...بخاطر اینه که اینجوری برنامه ریزی شدن اما دیگه فکر نمی کنم اینجوری باشه...  یکی رو می شناسم که عاشق سیستم عاملش شده و... کاملاً سرخورده شده...یه زنی رو تو همین دفتر می شناسم که داره با یه سیستم عامل قرار عاشقانه میذاره و عجیبیش اینه که اون سیستم عامل حتی مال خودش هم نیست اون عاشق سیستم عامل یکی دیگه شده!

همه و همه ی این گزاره ها یک چیز را بازگو می کنند : تنهایی آدم ها

بازی ها :

به نظرم دو قهرمان اصلی داستان یعنی  یواکیم فینیکس در نقش تئودور و اسکارلت یوهانسن در صداپیشگی نقش سامنتا یا همان سیستم عامل هوشمند بهترین بازی را ارایه می دهند.

یواکیم فینیکس به راستی در یکی از شاه نقش هایش در سال های اخیر خوش درخشیده و بر این گمانم که بهتر از این نمی شد این نقش را بازی کرد.حضور زنده و زندگی او در نقش تئودور است که این رابطه عاشقانه با یک سیستم هوشمند را برای تماشاچی باور پذیر می سازد.

از سوی دیگر کاری که اسکارلت یوهانسن در نقش پر ابهام و بی نظیرسامنتا به انجام می رساند شگفت انگیز است.

ما در فیلم تنها صدای او را می شنویم و او جز صدایش هیچ ابزار دیگری ندارد برای باوراندن اینکه مجموعه الکترونیکی دست ساخته و برنامه ریزی شده انسان ها می تواند درک کند ،احساس کند ،عاشق شود و در این حس به اوج برسد و برساند به جای هایی که شاید در برنامه اش قید نشده بوده ....به یاد بیاورید همه ی تردید ها ، کنجکاوی های زنانه ، حسادت ها ، غم ها و شادی ها را که در لحن گویش و صدای این پردازنده ی هوش مصنوعی بود و تئودرو و ما مجذوب حس و حال زنی راستین در داخل سیستم عامل هوشمند می نمودتا او را به دیگر زنانی که دارای بدن ودر پیرامونمان هستند ! ترجیح دهیم .

کار بدین شگرفی را اسکارلت یوهانسن تنها با صدایش به انجام رساندو دست مریزاد.!

 

 نیما خسروی

بهمن 92

 

از راست : یواکیم فینیکس- اسکارلت یوهانسن- اسپایک جونز و رونی مارا

Her (2013)

محصول : امریکا

زبان : انگلیسی

ژانر :کمدی | درام | عاشقانه

 126 min  -  Drama | Romance | Sci-Fi  -  10 January 2014 (USA)

Ratings: 8.6/10 from 26,167 users

A lonely writer develops an unlikely relationship with his newly purchased operating system that's designed to meet his every need.

خلاصه داستان : تئودور مرد جوانی است که به جای تجربه یک عشق واقعی، عاشق یک سیستم عامل می شود. سیستم عاملی باهوش به نام سامانتا نام که به وسیله گجت ها و دیگر اپلیکیشن های خود با صدای جذابش ، تئودور را عاشق خود میکند و..

Director: Spike Jonze

Writer: Spike Jonze

Stars: Joaquin Phoenix, Amy Adams, Scarlett Johansson | »

http://www.imdb.com/title/tt1798709/

 

 

هر گونه برداشت و بهره برداری ازین نوشته با ذکر نام نویسنده بلامانع است


نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد